امام، بشر فوق العاده يا فوق بشر!؟

حقيقت ولايت چيست و ما بايد چه بينشي نسبت به ولايت داشته باشيم؟ اگر در متون و آراء بررسي کنيم، مي‌بينيم دو ديدگاه درباره‌ي ولايت وجود دارد: يك ديدگاه، ولايت را فقط با نگاه زعامت و امامت مي‌نگرد و ائمه (عليهم‌السلام) را بشر فوق‌العاده‌ مي‌داند. اين ديدگاه معتقد است آنان از جمله افراد عادي بشرند، با اين تفاوت كه انسان‌هاي بسيار والا و خوبي هستند و بايد دوستشان داشت. اين ديدگاه محبت و تبعيت ظاهري را كافي مي‌انگارند و معتقدند همين كه امام را الگوي خود گرفتي و از او تبعيت كردي، اجر مي‌گيري.

اما ديدگاه ديگر مي‌گويد حضرات(عليهم‌السلام) مقام فوق بشري دارند. يعني علاوه بر اينکه بشر فوق‌العاده هستند، مقامي دارند که غيرقابل دسترسي و فوق ادراك بشري است؛ و آن، مقام نورانيت يا همان واسطه‌گري‌ ایشان در نظام هستی است. در اين ديدگاه، وجود امام، نعمتي است از طرف خداوند، که اولاً بايد مقام او در هستی را ادراک کرد و ثانياً نه فقط تابع بلکه مظهرش شد. به عبارت ديگر، اگر ما به ادراكِ نعمت بودن امام برسيم و اين ادراک، جايش را در جانمان باز كند، مي‌فهميم كه در مسير كمال بايد مظهر او شويم، نه اينكه فقط دوستش داشته باشيم و در امور ظاهري، تبعيتش كنيم؛ چه، اين نوع محبت و تبعيت از امام، مقدمه‌اي است براي مظهر شدن که رتبه‌ي بالاتري از تبعيت و هم‌سنخي در روحيه و سليقه است.

كتاب ولايت اتمام نعمت،صفحه 117-118