کرامت از آن توست

خدا «کریم» است و این صفت را مثل سایر اوصافش در وجود انسان نیز نهاده است و پیوسته از ذات خداوند بر انسان افاضه می‌شود و هرگز از او جدا نیست؛ چنانکه در آیۀ 70 سورۀ بنی‌اسرائیل می‌فرماید:

"وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَني‏ آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‏ كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضيلاً." [1]

و به تحقیق، بنی‌آدم را کرامت دادیم، آنان را در خشکی و دریا حمل کردیم، از پاکی‌ها روزی‌شان نمودیم و آنان را بر بسیاری از مخلوقاتمان برتری بخشیدیم.

طبق این آیه، خداوند به همۀ انسان‌ها -بدون استثنا- کرامت داده و با این کرامت، تمام هستی، مسخّر آن‌ها شده و آنان از بسیاری از موجودات، برتر شده‌اند. لذا اگر عبادت و شریعت هم قرار داده است، برای روح و کریم‌شدن است. اگر هم برای جسم و دنیا، آداب و احکامی داده، به تبع روح است. مثلاً نمی‌گوید: بخور، بپوش، دنیایت را آباد کن و...؛ بلکه می‌گوید: «چگونه بخور، چگونه بپوش، چگونه دنیایت را آباد کن و...، که کرامت وجودت به ظهور برسد و باقی باشی.» همان‌طور که می‌گوید: «چگونه دوست بدار، چگونه غضب کن و حتی چگونه عبادت کن.» این‌ها همه برای ظهور کرامت انسانی است. اما اگر انسان، خود را خارج از حوزۀ روح بشناسد و اسماء خدا را در بیرون از خود ببیند، همه چیزش در عالم فانی می‌ماند و فانی می‌شود، بی‌آنکه در وجود باقی‌اش اثر بگذارد.انسان کریم، آنچه را برای روحش حلال نیست، به نفسش نمی‌دهد؛ هر محبتی را به قلبش وارد نمی‌کند و هر عُلقه‌ای را به آن گره نمی‌زند. او پاسبان حرم دل است و نمی‌گذارد امور فانی در قلبش جا بگیرد؛ فقط به خدا رغبت دارد. لذا بدون دلیل روحی، خوشحال یا ناراحت نمی‌شود و از شهوت و غضب‌های فانی به‌راحتی می‌گذرد.

برگرفته از: خلاصۀ دروس رمضان(1437) شب بیست‌و‌یکم.

[1]. سورۀ اسراء آیۀ70.