(10جلسه)
به نظر شما، چه حقوقی بر گردن ما هست و ما حقّ چه چیزهایی را باید رعایت کنیم؟ خدا؟ پدر و مادر؟ معلم؟... امام سجاد(عليه‌السلام) در رساله‌ی حقوق خود، این صاحبان حق را با حقوقی که بر ما دارند، معرفی می‌کنند. جالب است بدانید که حتی تک‌تک اعضای بدن ما نیز به گردنمان حق دارند؛ و اولین حقّ همه‌ی آن‌ها، ترک حرام است. یعنی حرام نبینیم، حرام نشنویم، حرام نگوییم و... .
در حقّ شکم و معده داریم که علاوه بر حرام‌خوری، باید از پرخوری و رنگین‌خوری نیز پرهیز کرد؛ که اگر خدای ناکرده حرام و مکروهی بخوریم و گوشت تنمان از حرام و شبهه بروید، آن وقت، منع سایر اعضا از حرام، کار راحتی نیست!
حقّ پا، آن است که با آن به جایی که حلال نیست، نرویم؛ بلکه حقوقی که خدا قرار داده، مثل زیارت صالحان، حضور در مجالس ذکر و معرفت، جهاد و اصلاح بین مردم را به جا آوریم و جایی برویم که در آن، مصلحت دینی باشد و قلبمان در آن رفتن، نورانی به نور خدا شود.
اما سایر حقوق چیست؟ حقّ گوش، حقّ دست، حقّ زبان و سایر اعضا، در این بحث بررسی شده است. غیر از این‌ها، صدقه، نماز، روزه و سایر عبادات هم حق دارند. و بالاترین حق، حقّ خدا بر انسان است که توضیح آن، به بحث عبودیت و قرار گرفتن در میادین چهارگانه‌ی آن می‌رسد.
نظرات کاربران
