درک حضور امام حسین(علیه‌السلام) با زیارت اربعین
در ادامۀ بحث «ولایت در فرهنگ شیعه» (جلسۀ 75، 20 صفر 1445) به تبیین موضوع «درک حضور امام حسین(علیه‌السلام) با زیارت اربعین» می‌پردازیم.
امیدواریم که عزاداری‌های ما در این چهل روز توانسته باشد، معرفت حقیقیِ امام را به قلب ما بدهد و ما بتوانیم رابطۀ خود را با امام و رابطۀ امام را با خود بهتر درک کنیم.
امروز ما در «محضر» اربعین هستیم؛ در حالی که از نشانه‌های مؤمن «حضور» در اربعین است. حضور با محضر فرق می‌کند؛ کسی که در مجلس اربعین نشسته، در محضر اربعین است. اما حضور آنجاست که تمام هویت انسان، یعنی همۀ اندیشه (عقل)، تصورات (خیال)، حب و بغض (گرایش) و سبک زندگی انسان، رنگ مکتب امام حسین(علیه‌السلام) را داشته باشد.
اگر کسی بتواند این حضور را درک کند، می‌تواند امام حسین(علیه‌السلام) را به دنیا نشان دهد. یعنی می‌تواند در همۀ حرکات و سکنات خود مظهری باشد که امام را نشان می‌دهد.
اینکه فرموده‌اند: "کُلُّ یَوْمٍ عَاشُورَا و کُلُّ اَرْضٍ کَرْبَلا" به این معناست که پیوسته باید در حضور امام باشیم، نه در محضر. وقتی در محضر عاشورا یا اربعین هستیم، در همان جلسۀ نورانی نور امام را داریم و وقتی جلسه تمام می‌شود، گویی نور هم تمام می‌شود. اما کسی که در حضور است در همۀ حالات و در هر مکان و زمانی، نور حسینی را نشان می‌دهد.
ملت ایران همه بر سفره‌ای نشسته‌اند که حاصل خون‌های شهداست. ولی از آنجا که ما در حضور شهدا نیستیم این نور را در همه جا نمی‌بینیم. در حالی که جا دارد خبری از ظلمت گناه در هیچ جای ایران نباشد و همۀ ایران مملو از نور حضور شهدا باشد.
ما در برابر وضعیت محیطی که در آن زندگی می‌کنیم مسئول هستیم و نباید اجازه دهیم فضایی که در آن نفس می‌کشیم به گناه آلوده شود. و باید شجاعانه برای حفظ نورانیت حضور شهدا و مجالس عزای حسینی در محل زندگی خود بایستیم و در تمام طول سال نورانیت مجالسِ ماه محرم و صفر را حفظ کنیم.
پس همان طور که برای تمیز بودن محل زندگی خود از آلودگی‌های ظاهری اقدام می‌کنیم، باید درمقابل آلوده شدن فضای زندگی‌مان با گناه، خود را مسئول بدانیم و از خود واکنش نشان دهیم. یقیناً جایی که گناه کمتر است نور اهل‌بیت و آرامش در آنجا بیشتر و درمقابل در محیط‌هایی که گناه بیشتر است، آرامش کمتر است.
می‌دانیم که یکی از نشانه‌های مؤمن، زیارت اربعین است. حضور امام حسین(علیه‌السلام)، به حضور گوشت و پوست و جسد مادی او نیست، بلکه امام حضور ولایی و نوری در جان ما دارد. پس باید با سلام دادن به ایشان او را در سراسر وجود خود درک کنیم.
زیارت اربعین را با سلام بر امام حسین(علیه‌السلام) آغاز می‌کنیم، سپس با شهادت به چند ویژگیِ آن حضرت ادامه می‌دهیم. یکی از این ویژگی‌ها پاکیِ امام است:
"اللَّهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ... وَ اجْتَبَیْتَهُ بِطِیبِ الْوِلاَدَةِ"
پروردگارا من گواهى مى‌دهم که... آن حضرت را به پاکى نسل برگزیدى.
هرچه انسان خود را به امام نزدیک کند، به پاکی نزدیک‌تر می‌شود؛ اندیشه‌ای که به اندیشۀ امام نزدیک است، از خرافات پاک است، خیالی که به امام مشغول است، از آلوگی شهوت و غضب پاک است، هرچه قلب انسان، دلبستۀ امام باشد، آرامش بیشتری دارد و از مصیبت و درگیری تضاد و تزاحم‌های دنیا در امان است و هرچه فعل و عمل انسان برطبق سیرۀ امام باشد، از آلودگی گناه پاک است.
"وَ جَعَلْتَهُ سَیِّداً مِنَ السَّادَةِ وَ قَائِداً مِنَ الْقَادَةِ وَ ذَائِداً مِنَ الذَّادَةِ وَ أَعْطَیْتَهُ مَوَارِیثَ الْأَنْبِیَاءِ"
و او را امام بزرگى از بزرگان عالم و پیشوایى از پیشوایان الهى جهان قرار دادى و مدافع اسلام مقرر داشتى و میراث تمام پیامبران را به او عطا کردى.
آنچه انبیا در طول تاریخ برای سعادت بشر انجام دادند، امام حسین(علیه‌السلام) در عاشورا همۀ آن را انجام داده است. پس عاشورا برای هر آلودگی پاک کننده است. امام حسین(علیه‌السلام) حجت را بر ما هم که قرن‌ها بعد از عاشورا به دنیا آمده‌ایم، تمام کرده است. پس با وجود همۀ جاذبه‌های دنیا، توجیهی برای گمراهی نداریم.
عاشورا مانند ابر پربارانی است که پیوسته در طول تاریخ بر بشر می‌بارد تا حیات انسانی او دچار خشکسالی نشود و انسانیت از بین نرود. اگر کربلا نباشد، از جهان بشریت جز جنگلی از حیوانات، نمی‌ماند.
در چند فراز از زیارت اربعین، کاری که امام حسین(علیه‌السلام) برای انسان‌ها انجام داد، همچنین هدف آن حضرت از این کار، بیان می‌شود.
در این زیارت می‌خوانیم یکی از کارهایی که آن حضرت انجام داد این بود که راه عذر را بر همۀ انسان‌ها بست: "فَأَعْذَرَ فِی الدُّعَاءِ"
دومین کار این است که با خیرخواهی دست همه را گرفت: "وَ مَنَحَ[1] النُّصْحَ"
سومین کاری که امام انجام داد، ریختنِ خون دل خود برای انسان‌هاست: "وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ[2] فِیکَ"
در فراز بعدیِ زیارت، هدف امام حسین(علیه‌السلام) بیان می‌شود که عبارت است از نجات بندگان خدا از جهالت و سرگردانیِ ناشی از گمراهى: "لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلاَلَةِ"
امام حسین(علیه‌السلام) با ریختن خون خود در کربلا هم مثلث شوم زر و زور و تزویر و هم توحید را در کامل‌ترین جلوات آن‌ها به همۀ انسان‌ها شناساند. جهالت انسان گاهی نسبت به انسانیت و فطرت اوست و گاهی نسبت به شیطان و فریب‌های اوست. کرب
نظرات کاربران
